Đạo Phật và phép trì ngũ giới

Phàm tu hành phải lấy Giới-Luật làm căn bổn.

Nhà Phật có đủ Giới Luật trang nghiêm, đại lược như:

– Phái tại gia có: Ngũ giới, Bát quan trai giới.

– Phái xuất gia có: Thức-xoa ma na giới, Sa di giới, Cụ túc giới và vô lượng oai nghi tế hạnh.

Thông cả hai phái tại gia và xuất gia có Bồ Tát giới và Đạo tục thông hành giới.

Tuy nhiên, tựu trung có phép Ngũ giới để cho phái cư sĩ thọ trì trong bước đầu tiên.

1. Cấm sát sanh: Bậc thượng từ Chư Phật, Thánh nhân, Sư Tăng, Cha Mẹ, các vị Chơn-đạo-đức, Thiện-tri-thức, dĩ chí hạ cấp như các loài bò bay mày cựa, vi tế côn trùng, chẳng nên giết hại, hoặc mình giết, hoặc dạy người giết, hoặc thấy người giết, mà sanh lòng vui theo…, thảy đều phạm giới.

2. Cấm trộm cắp: Những đồ đạc của Thường-trụ Tam Bảo trong chùa, đồ đạc của Tăng-Ni, của Đàn-na-tín-thí, của quan, dân, bất luận của ai, dầu cây kim, ngọn rau là vật nhỏ mọn, cũng không phép trộm cắp, hoặc lấy lén, hoặc cướp giựt, hoặc lường gạt, thậm chí các việc trốn xâu lậu thuế, đầu cơ chợ đen, cân non đo thiếu…, thảy đều phạm giới.

3. Cấm tà dâm: Tại gia cư sĩ chỉ được lập gia đình, chồng vợ thành hôn chánh thức mà thôi. Không được ngoại tình. Nên xét rằng: cội gốc của nạn khổ luân hồi sanh tử chính là dâm dục. Không nên mê muội mà hư hại tấm thân. Con người có tiết dục được mới đi lần đến chỗ tuyệt dục để cầu Đạo giải-thoát.

4. Cấm uống rượu (hoặc hút á phiện): Rượu cũng như á phiện có thể đưa con người đến chỗ sân hận, say mê, cuồng dâm, mất trí, không tự chủ được mình, hành động ích kỷ hại nhân. Gặp khi mắc bệnh nặng phải tạm dùng rượu thuốc thì được phép bạch với đại chúng rồi uống để trị lành căn bệnh, ngoài ra một giọt nhỏ cũng không được uống. Người tu lại còn không nên vào quán rượu, hoặc dùng rượu đãi khách.

5. Cấm nói vọng: Nói vọng có bốn thứ:

a. Nói giả dối tức là nói xảo trá, chuyện không nói có, chuyện có nói không, lấy phải nói trái, lấy trái nói phải, thấy nói không thấy, không thấy nói thấy.

b. Nói thêu dệt tức là nói trau chuốt, thêm bớt, bóng bẩy, huyễn mị.

c. Nói hung ác tức là nói xấu, nói hành, dùng lời thô bỉ, mắng nhiếc, chửi rủa, vu cáo kiêu ngạo.

d. Nói hai lưỡi tức là nói đâm thọc, xúi dục hai bên đấu tranh nhau, trước khen sau chê, trước mặt nói phải, sau lưng nói quấy, làm chứng gian cho kẻ có tội, thảy đều phạm giới.

Như người phàm phu mà tự xưng đã chứng quả Thánh, ví dụ như: xưng mình là Phật sống, Bồ Tát tái thế hoặc vì háo danh, hoặc vì ngã mạn, hoặc vì muốn lạm dụng lòng tín ngưỡng của hạng nhẹ tánh để lợi dưỡng, đó là đại vọng ngữ, kỳ tội cực trọng, chiêu lấy hậu quả sa đọa.